Słownik AIKIDO (na prośbę Pana J. :)

A

• Ai - harmonia
• Aikido – japońska sztuka walki założona przez Morihei Ueshiba
• Aiki Taiso - zestaw ćwiczeń Ki, zawierający elementy technik
• Aikidoka – praktykujący Aikido (określenie nie lubiane przez Japończyków)
• Ai-hanmi - ty i partner stoicie twarzami do siebie w tej samej pozycji;
• Atemi - uderzenie we wrażliwe miejsca ciała, wytrącające przeciwnika z równowagi;

B

• Bokken – drewniana atrapa miecza (katana)
• Budo – ogólnie: sztuki walki
• Bushi – wojownik
• Bushido – droga wojownika; zbiór zasad etycznych japońskiego rycerstwa;

C

• Centrum - inaczej mówiąc Punkt.

D

• Dan – stopień mistrzowski
• Do – droga
• Dojo – sala w której trenuje się sztuki walki
• Dogi – strój do ćwiczeń

F

• Funakogi – ćwiczenie Ki przypominające wiosłowanie

G

• Gaku - makata z napisem “Ki” oraz portretami mistrzów;
• Gedan – poziom ciała od pasa w dół
• Geri - kopnięcie
• Gokyo: piąta metoda pochwycenia i unieruchomienia przedramienia;
• Gyaku-hanmi: chociaż patrzycie na siebie wzajemnie i stoicie do siebie twarzami, ty i twój partner pozostajecie w odwrotnych pozycjach; ty jesteś w postawie prawego hanmi, a partner w postawie lewego hanmi;

H

• Hai – tak
• Hajime – zaczynać, naprzód!
• Hakama - tradycyjne spodnium samurajów do ćwiczenia aikido, kendo i iaido;
• Hanmi - postawa w której jedna stopa jest wysunięta o krok do przodu, a ciężar ciała jest rozłożony równomiernie na obie stopy; łatwo poruszyć się z tej pozycji;
• Happo: osiem kierunków;
• Hiji: łokieć;
• Hitori Waza – ćwiczenia zawierające elementy technik

I

• Iaido - sztuka walki mieczem
• Ikkyo - pierwszy i najprostszy ze sposobów unieruchamiania przeciwnika
• Irimi – zmiana kierunku ruchu uke.

J

• Jitsu – sztuka, umiejętność, sposób, technika
• Jo - kij drewniany o długości do ramienia (ok. 130 cm) stojącej osoby;
• Jodan – poziom górny ciała, tj. głowa, szyja
• Ju – miękki, łagodny

K

• Kaiten-nage: technika rzutu w aikido
• Kami – wg. wierzeń Shinto, bóstwo opiekuńcze
• Kata - formalny układ ćwiczeń do pracy z rytmem, głównie dotyczy bokken i jo;
• Kata-dori: przeciwnik atakuje chwytając twoje ramię;
• Katate-dori: przeciwnik atakuje chwytając jedną z twoich rąk za nadgarstek;
• Keikogi – górna część stroju dogi
• Ken - miecz japoński;
• Ki - dynamika wynikająca z harmonii ciała i umysłu
• Ki-Taiso - ćwiczenia rozwijające Ki
• Kiai – moment maksymalnej harmonii umysłu i ciała nage, który uke postrzega jako okrzyk
• Kiatsu - metoda leczenia z wykorzystaniem Ki
• Ki Barai – błogosławieństwo otrzymane od mistrza
• Kiri – ostrze
• Kohai – młodszy student
• Kokoro – duch, serce
• Kokyu - oddech
• Kokyu-nage – rzut harmonii
• Koshi nage – rzut przez biodro
• Kote - nadgarstek
• Kote-gaeshi: rzut wykonany poprzez wykręcenie nadgarstka na zewnatrz;
• Kote oroshi – sprowadzenie uke do ziemi
• Kubi – szyja
• Kubishime – duszenie szyi
• Kumite - walka
• Kyu – stopień uczniowski

M

• Ma-ai: dystans pomiędzy tobą a partnerem;
• Men-uchi: partner atakuje uderzając cię w twarz;
• Misogi: oddechowa metoda oczyszczania ciała i psychiki;
• Mokuso – medytacja
• Mudansha –osoba, która jeszcze nie otrzymała czarnego pasa
• Mune-tsuki: partner atakuje uderzając w górną część brzucha lub dół żeber;

N

• Nage – rzut, oraz osoba wykonująca technikę
• Nikyo: metoda uchwycenia i obezwładnienia ręki partnera w nadgarstku;
• Nippon - Japonia

O

• Obi - pas
• O’Sensei – Wielki Nauczyciel – termin używany w stosunku do Morihei Ueshiba

P

• Porando – Polska
• Punkt KI- w nauce Ki Aikido to ważny element. Wiele technik Ki Aikido opiera się na koncepcji ruchu Punktu. Jest to środek ciężkości ciała człowieka, geometrycznie znajduje się w dolnej części brzucha.

R

• Randori – atak kilku przeciwników
• Rei - ukłon
• Ryote-mochi: partner atakuje chwytając w nadgarstku twoją rękę swoimi dwoma;
• Ryte-dori: partner atakuje chwytając za nadgarstki obu twoich rąk;

S

• Samurai: rycerz, wojownik, najemnik;
• Sankyo: metoda unieruchomienia ręki partnera;
• Sayu: w lewo i w prawo;
• Seiza – pozycja siedzenia na piętach
• Sempai – asystent nauczyciela
• Sensei – nauczyciel, mistrz
• Shihan – mistrz, profesor
• Shiho-giri - cztery kierunki cięcia mieczem lub rzutu partnerem;
• Shiho-nage - rzut “czterech kierunków” na które można wykonać tę technikę
• Shikko – specjalny rodzaj chodzenia “klęcząc”
• Shinken – dosł. “miecz umysłu” – kata w którym dwaj partnerzy mają bokkeny
• Shinto - tradycyjna religia japońska
• Shodan – posiadacz stopnia pierwszego Dan.
• Shogun - dyktator wojskowy
• Shomen-uchi: partner atakuje cięciem dłoni w Twoją głowę;
• Sokushin no gyo – trening umysłu poprzez oddychanie
• Sudori - atakujący upada w efekcie użycia nadmiaru siły;
• Suwari waza – techniki stosowane w pozycji klęczącej (seiza)

T

• Tachi – miecz
• Tachi dori – techniki obrony przed przeciwnikiem uzbrojonym w miecz
• Tai-jutsu – sztuka ciała, techniki Aikido wykonywane bez użycia broni
• Taigi – w Shin-shin Toitsu Aikido: układ najczęściej 6 technik lub kata z bronią
• Tanto – nóż, w Aikido używamy jego drewnianej atrapy
• Tatami - mata
• Tekubi-kosa - skrzyżowane przeguby;
• Tenchi-nage: pozycja rzutu; jedna z twych rąk skierowana jest w górę pokazując na niebo, a druga skierowana jest w ziemię;
• Tenkan - w technikach: zmiana swojego kierunku, ustąpienie z drogi przeciwnikowi. Podstawowa zasada technik Ki Aikido.
• Testy Ki - metoda poznawania Ki
• Tsuki - uderzenie

U

• Uchi – uderzenie po łuku
• Uchi deshi – bezpośredni uczeń mistrza, zwykle uchi deshi mieszkali w dojo.
• Uke – partner, który wykonuje atak
• Ude-furi: wstrząsanie dłońmi i ramionami, ćwiczenie kończące Ki Taiso
• Ukemi waza – sztuka padania. Także: sztuka ucieczki.
• Ushiro - tył
• Ushiro-hiji-dori: partner atakuje chwytając cię z tyłu za oba łokcie;
• Ushiro-kata-dori: partner atakuje chwytając cię z tyłu za ramiona;
• Ushiro-katate-dori: partner chwyta cię z tyłu jedną ręką za nadgarstek;
• Ushiro-kubi-shime: a drugą obejmuje zakładając duszenie;
• Ushiro-tekubi-dori: partner atakuje cię chwytając z tyłu twoje nadgarstki;
• Ushiro-dori: partner obchwytuje cię z tyłu oburącz;
• Ushiro-ude-dori: partner chwyta cię od tyłu i przytrzymuje twoje łokcie swymi rekami;

W

• Waza – technika, metoda, zespół technik

Y

• Yama-bushi - mnich-wojownik, górski wojownik;
• Yokomen-uchi: partner uderza w bok głowy (twarzy);
• Yonkyo - czwarta metoda pochwycenia przedramienia przeciwnika;
• Yudansha – posiadacz czarnego pasa

Z

• Zempo-kaiten: metoda przetaczania się do przodu;
• Zen: sztuka medytacji i kontemplacji
• Zengo: ruch w przód i w tył; Zengo Waza to ćwiczenie Ikkyo Waza w dwie strony